جفت سر راهی چیست؟

از زمانی که بارداری بانوان تایید میشود متخصصان مراقبت‌ های تکمیلی را بابت کنترل رشد جنین انجام داده و متوجه خواهند شد که جفت در کدام قسمت از رحم قرار می‌ گیرد.

اما اگر جفت در قسمت پایینی رحم یعنی نزدیک به دهانه رحم باشد شرایط کمی متفاوت بوده و بانوان از آنجایی که با جفت پایین یا جفت سر راهی مواجه هستند ممکن است در معرض مشکلاتی همچون خونریزی در طی بارداری قرار بگیرند.

پایین بودن جفت معمولاً خطری برای مادر و جنین ندارد و هیچ گونه اختلالی در روند رشد جنین به وجود نخواهد آمد.

پممکن است بانوان با تحرکات عادی و انجام فعالیت‌ های روزانه و سبک با لکه بینی و خونریزی مواجه شده و به طور قطعی نمی‌ توانند زایمان طبیعی داشته باشند.

عموماً جفت سرراهی در سه ماهه اول بارداری خطرناک نیست.

اما زمانی که رحم بازتر میشود و جفت و جنین رشد می‌ کنند احتمال آسیب دیدگی دهانه رحم افزایش پیدا کرده و فشاری که از طریق جفت به رحم وارد میشود باعث لکه بینی و گاهاً خونریزی خواهد شد.

تمامی بانوانی که با جفت سر راهی مواجه هستند در سه ماهه سوم بارداری باید مدت زمان بیشتری را به استراحت اختصاص داده و از انجام هرگونه فعالیت‌ های غیر ضروری خودداری نمایند.

از مهمترین عوامل موثر بر پایین بودن جفت باید به مصرف دخانیات به ویژه سیگار اشاره کرد، البته اگر بانوان با زخم‌ های داخل رحم مواجه باشند ممکن است جفت در قسمت پایینی رحم قرار گرفته و این مسئله تا حدودی دردسرآفرین خواهد شد.

اما تمامی بانوانی که چند قلو زایی را تجربه می‌ کنند و یا سابقه پایین بودن جفت در بارداری‌ های قبلی را داشته‌ اند قطعاً در بارداری‌ های بعدی نیز با چنین مسئله‌ ای مواجه خواهند شد.

پایین بودن جفت در سه ماه اول بارداری

پایین بودن جفت در سه ماه اول بارداری حالتی است که جفت پایین رحم قرار گرفته و کل یا قسمتی از دهانه رحم رو می‌پوشاند.

تشخیص جفت سرراهی در اوایل بارداری نگران کننده نیست زیرا با رشد جنین و بزرگ شدن رحم جفت به سمت بالا حرکت می‌کند.

پایین بودن جفت در سه ماه سوم بارداری

در سه ماه سوم بارداری ممکن است جفت به صورت غیرنرمال به دیواره‌ی رحم بچسبد یا فعالیتش بیشتر از حد باشد که می تواند مشکلات جدی برای مادر و جنین بوجود بیاورد.

اگر در هفته 18 تا 20 بارداری فاصله جفت از دهانه ی رحم بیشتر از 2 سانتی متر باشد جفت پایین است.

هنگامی که فاصله جفت از دهانه رحم کم‌تر 2 سانتی متر باشد، تا زایمان همینقدر می‌ماند و پزشک هنگام زایمان وضعیت جفت را بررسی می‌کند.

درصورتی که در سه ماه سوم بارداری جفت پایین باشد ممکن است پزشک به خانم های باردار توصیه کند که سزارین انجام دهند.

تشخیص جفت سرراهی

حدودا در هفته‌ی 16 تا 20 پزشک محل قرار گرفتن جفت را با سونوگرافی مشخص می‌کند.

پزشک ممکن است در سونوگرافی وجود جفت سرراهی را مشاهده کند.

تشخیص جفت سرراهی با سونوگرافی واژینال یا سونوگرافی دهانه‌ی رحم دارای دقت بیشتری است.

در برخی موارد پیچیده‌تر پزشک ممکن است از MRA برای تشخیص دقیق‌تر استفاده کند.

علائم پایین بودن جفت

پایین بودن جفت باعث ایجاد محدودیت برای بانوان باردار میشود، اما این مسئله با حالاتی همراه است که مهمترین آنها را برایتان شرح خواهیم داد تا نسبت به عوارض پیش آمده هوشیار باشید.

اگر در طی بارداری بانوان متوجه خونریزی‌ های خفیف تا شدید شوند و در کنار آن هیچگونه دردی را در ناحیه شکم یا واژینال احساس نکنند قطعاً نشات گرفته از پایین بودن جفت خواهد بود.

اما بانوانی که با جفت پایین مواجه هستند با افزایش سن بارداری انقباضات شکمی را تجربه کرده و ممکن است درد علاوه بر شکم در پشت و کمر نیز حس شود.

بسیاری از افرادی که این مسئله را تجربه کرده‌ اند علائم آن را مشابه با زایمان زودرس می‌ دانند، همواره به یاد داشته باشید اگر جفت در قسمت پایینی رحم قرار بگیرد ممکن است رحم ابعاد بزرگ تر از سن بارداری باشد و عموماً متخصصان اندازه رحم و جفت را با یکدیگر متناسب نمی‌ دانند.

معمولا جفت سرراهی بدون علائم و نشانه نخواهد بود و بانوانی که با این مسئله مواجه هستند حداقل یک مورد از علائم و عوارض آن را متحمل خواهند شد.

آیا پایین بودن جفت خطرناک است؟

بسیاری از متخصصانی که در زمینه زنان و زایمان فعالیت دارند حضور جفت در قسمت پایینی رحم را مسئله نگران کننده دانسته و نیاز است که با مراقبت بیشتر از سلامت جنین و جفت محافظت شود.

ایده‌ آل‌ ترین حالت زمانی است که جفت در قسمت‌ های دیواره‌ ای رحم قرار می‌ گیرد اما زمانی که در قسمت پایینی و در دهانه رحم مستقر میشود ممکن است بانوان با لکه بینی و خونریزی مواجه شده و همین مسئله سلامت جنین را به خطر می‌ اندازد.

از مهمترین خطراتی که با وجود جفت پایین اتفاق می‌ افتد خونریزی‌ های پیوسته و گاهاً شدید برای بانوان است، این مسئله می‌ تواند عاملی برای عدم اکسیژن رسانی به جنین شده و زایمان زودرس را به همراه دارد.

اما از آنجایی که جفت پایین یک مانع جدی برای زایمان طبیعی است در زمان زایمان بانوان با نگرانی و اضطراب زیاد مواجه شده و از آنجایی که ناچار به انجام سزارین هستند نگرانی و تشویش زیادی را در این مرحله متحمل میشوند.

با وجود پایین بودن جفت چه باید کرد؟

زمانی که جفت در قسمت پایینی رحم قرار می‌ گیرد متخصصان با هیچ راه و روشی نمی‌ توانند جایگاه آن را تغییر دهند، اما از بانوان می‌ خواهند که برای طی کردن دوره بارداری بدون مشکل و با سلامت کامل مدت زمان بیشتری را به استراحت اختصاص داده تا مبادا دچار لکه بینی یا خونریزی شوند.

انجام هرگونه فعالیت‌ های سرعتی و فعالیت‌ های سنگین برای این بانوان ممنوع است و این افراد تا حد ممکن باید از خونریزی جلوگیری نمایند.

به یاد داشته باشید که با افزایش سن بارداری و ورود به سه ماهه سوم بانوان باید مدت زمان استراحت را بیشتر کرده و در صورت نیاز و به تشخیص پزشک باید این دوره را با استراحت مطلق سپری کنند.

بانوانی که با پایین بودن جفت مواجه هستند بهتر است که تحت نظر متخصصان قرار گرفته و از زمانی که پزشک به آنها اعلام می‌ کند نباید هیچگونه فعالیت جنسی داشته باشند.

بانوان با وجود این مسئله باید از هرگونه استرس و تنش دوری کرده و اطمینان داشته باشید که اضطراب عاملی برای آسیب دیدگی خواهد بود و در پی آن لکه بینی، خونریزی و نهایتاً نگرانی‌ ها شدت می‌ یابد.

اگر با جفت سر راهی مواجه هستید بهتر است که آگاهی خود را نسبت به جراحی سزارین افزایش داده و اطمینان داشته باشید که این شیوه زایمان به هیچ عنوان برای مادر و جنین خطرآفرین نیست و با ذهنیتی مثبت برای زایمان سزارین اقدام کنید.

خطرات جفت سرراهی برای مادر و جنین

زمانی که حضور جفت در قسمت پایینی رحم تایید میشود متخصصان سعی دارند با مراقبت‌ های دقیق‌ تر دوره بارداری را برای بانوان آسان تر کنند.

به خاطر داشته باشید که با وجود جفت پایین احتمال خطر و آسیب برای مادر و جنین وجود دارد از این رو متخصصان در ماه‌ های اولیه با تزریق انواع دارو می‌ توانند انقباضات رحمی را کنترل کرده و شرایط برای خونریزی مهیا نخواهد شد.

اما به خاطر داشته باشید که اگر با وجود جفت سر راهی و تمامی مراقبت‌ هایی که پزشک ضروری می‌ داند باز هم در این زمینه کوتاهی کنید احتمال سقط جنین در ماه‌ های اولیه وجود دارد.

همچنین در ماه‌ های بالاتر ممکن است مادر با افت فشار خون مواجه شده و نه تنها خونرسانی به نوزاد مختل میشود بلکه احتمال زایمان زودرس نیز وجود دارد.

در روند رشد جنین جایگاه جفت هیچگونه تاثیری ندارد در هر صورت جنین با بند ناف به جفت متصل است و از این طریق تغذیه می‌ کند اما به خاطر داشته باشید حفظ سلامت جفت به اندازه مراقبت از سلامت جنین مهم است زیرا این دو بر یکدیگر اثرگذار بوده و نباید هیچ کدام به خطر بیفتد.

اگر موقعیت جفت به خطر نیفتد و خونرسانی به آن مختل نشود جنین رشد خود را به درستی سپری کرده و هرگز در شرایط خاص و نا ایمن قرار نخواهد گرفت.

با این حال به خاطر داشته باشید که با وجود جفت سر راهی شرایط بانوان باردار کمی خاص بوده و نباید مانند دیگران تحرک اضافه داشته باشید.

با وجود جفت سرراهی بانوان موظف به استراحت مطلق هستند تا مبادا جایگاه جفت به خطر بیفتد، با این حال بانوان موظفند که در فواصل زمانی کوتاه برای بررسی وضعیت جفت به پزشک مراجعه کرده تا متخصصان به واسطه تصویربرداری بتوانند از سلامت این عضو مهم مطلع شود.

چه عواملی احتمال بروز جفت سرراهی را افزایش می‌دهد؟

به صورت کلی علت ایجاد جفت سرراهی ناشناخته است اما عواملی وجود دارد که خطر جفت سرراهی را افزایش می‌دهد، مانند:

• سابقه‌ی جفت سرراهی
• سن بالای مادر
• داشتن سابقه‌ی عمل سزارین
• بارداری چندقلو
• مصرف کردن دخانیات
• داشتن جراحی رحم قبلی و وجود اسکار بر روی دیواره‌ی رحم