آندومتریوز یک اختلال رحمی است که اغلب با درد بسیار زیاد همراه بوده و زمانی اتفاق می افتد که بافت مشابه قسمت های داخلی رحم در قسمت های خارجی شروع به رشد و تکثیر نمایند.

زمانی که این بافت ها در قسمت خارجی رحم تکثیر میشوند نه تنها رحم بلکه تخمدان ها، لوله های فالوپ  و بافت پوشاننده لگن را درگیر خواهد کرد.

در بیماری آندومتریوز بافت خارج شده از رحم در هر چرخه قاعدگی ضخیم تر میشود و مانند هر قاعدگی دچار تجزیه خواهد شد.

به همین دلیل است که بیماران مبتلا به این عارضه در هر چرخه قاعدگی خونریزی های شدیدی را تجربه می کنند.

اگر تخمدان ها به آندومتریوز مبتلا شوند به مرور زمان شاهد پدیدار شدن کیست هایی در این محدوده خواهید بود.

احتمالاً پیشرفت این بیماری باعث از کار افتادن بخش های مختلف رحم خواهد شد.

نفوذ آندومتر به بخش های خارجی رحم باعث میشود تا به مرور زمان چسبندگی شدیدی بین بافت ها و دیگر اندام های لگن اتفاق بیفتد.

این مسئله مستقیماً باعث کاهش قدرت باروری در زنان شده و شرایط جسمانی آنها را وخیم تر می کند.

خوشبختانه تا به امروز درمان های موثری برای بهبود بیماری آندومتریوز کشف شده اند.

هر کدام از درمان ها در شرایط خاص برای بیماران انجام میشود و اغلب با نتایج بسیار خوبی همراه بوده است.

علائم آندومتریوز چیست؟

بیماری آندومتریوز از آن دسته اختلالاتی است که خیلی زود متوجه حضور آن خواهید شد.

این عارضه با علائمی همراه است که در مواردی شدت پیدا کرده و شرایط برای بانوان بسیار سخت و بحرانی خواهد شد.

بانوان مبتلا به آندومتریوز دوره های قاعدگی دردناکی را سپری می کنند، درد و گرفتگی لگن پیش از قاعدگی آغاز شده و حتی تا چند روز بعد از آن ادامه پیدا می کند.

با این حال می توان مهمترین علائم کیست آندومتریوز را احساس درد در ناحیه کمر و شکم دانست.

این افراد به مرور زمان محدودیت هایی را در رابطه جنسی تجربه می کنند، درد هنگام مقاربت و حتی بعد از رابطه جنسی در این افراد بسیار شایع است.

آندومتریوز باعث میشود تا بانوان هنگام ادرار کردن درد زیادی را در ناحیه لگن تجربه کنند اغلب این علائم در دوره قاعدگی شدت پیدا می کند.

خونریزی بیش از حد در دوران قاعدگی نشانه خوبی نخواهد بود حتی اگر در بین قاعدگی لکه بینی های مکرر را تجربه می کنید باید متوجه آسیب دیدگی رحم شوید.

این موضوع از مهمترین علائم آندومتریوز به شمار می آید، البته این مسئله در مواردی نشان دهنده سرطان آندومتریوز است.

شایع ترین علائم آندومتریوز مربوط به ناباروری در زنان است.

بسیاری از بانوان در پی تلاش های صحیح برای بارداری موفق نبوده و پس از معاینات و بررسی توسط پزشک متوجه میشوند که به آندومتریوز مبتلا بوده اند.

بانوان مبتلا به این اختلال رحمی به مرور زمان علائمی مثل خستگی، یبوست، نفخ، حالت تهوع و اسهال را تجربه خواهند کرد.

البته چنین حالتی در دوران قاعدگی به بالاترین شدت خود خواهد رسید.

با این حال بهتر است که هیچ کدام از این عوارض را نادیده نگرفته و اگر این حالات را تجربه می کنید نباید مشکلات پیش آمده را به بیماری های التهابی لگن یا کیست تخمدان نسبت دهید و مهم است که تمامی این حالات را به پزشک اطلاع داده و بررسی های تکمیلی را انجام دهید.

بررسی دلایل ایجاد آندومتریوز

آندومتریوز یکی از بیماری های خطرناک برای زنان است که از مهمترین دلایل ایجاد آن باید به قاعدگی بازگشتی اشاره کرد.

زمانی که خون قاعدگی که حاوی سلول های آندومتر است به جای خارج شدن از بدن از طریق لوله های فالوپ به داخل حفره لگن جریان پیدا می کند سلول های آندومتر به دیواره خارجی لگن چسبیده و سطوح اندام های لگنی را نیز می پوشانند.

رشد این سلول ها در قسمت های نامتعارف باعث ایجاد دیواره های ضخیم شده و خونریزی های شدید و پیوسته را در پی دارد.

علت دیگر بروز آندومتریوز تغییر شکل سلول های صفاقی می باشد.

متخصصان معتقدند که هورمون ها یا عوامل سیستم ایمنی بدن می توانند باعث تبدیل سلول های صفاقی به سلول های شبه آندومتر شود و این مسئله نهایتاً به آندومتریوز ختم می گردد.

از طرفی دگرگونی سلول های جنینی عامل برای بروز آندومتریوز شناخته میشود.

گاها دیده میشود که سلول های جنینی در دوران بلوغ به سلول های شبه آندومتر تبدیل میشوند و این مسئله سبب ایجاد آندومتریوز در سنین بالاتر خواهد شد.

اما برخی از بانوان بعد از انجام عمل های جراحی در ناحیه رحم مثل هیسترکتومی یا سزارین ممکن است به اندومتریوز مبتلا شوند.

در طی این جراحی ها احتمال می رود که سلول های آندومتر به محل برش نزدیک شده و به فضای خارج رحم دسترسی پیدا می کنند.

اگر سلول های آندومتر از طریق راه های مختلف به خارج رحم انتقال پیدا کنند بیماری آندومتریوز رخ می دهد.

رگ های خونی یا سیستم مایع لنفی ممکن است سبب انتقال سلول های آندومتر به دیگر نقاط بدن شود.

زمانی که صحبت از بررسی دلایل بروز بیماری آندومتریوز میشود یکی از فاکتورهای مهم مربوط به اختلال سیستم ایمنی بدن است.

اگر بدن نتواند بافت مشابه سلول های آندومتریوز را در خارج رحم تشخیص دهد باقی ماندن سلول ها در قسمت های نامتعارف باعث رشد و تکثیر آنها شده و بیماری آندومتریوز اتفاق می افتد.

عوامل موثر بر ایجاد بیماری آندومتریوز

زمانی که صحبت از بیماری آندومتریوز میشود همه افراد به دنبال عوامل موثر بر ایجاد این بیماری هستند تا بتوانند ضمن دوری از عوامل بیماری زا از سلامت و عملکرد طبیعی رحم مراقبت کنند.

یکی از مهمترین دلایل ایجاد بیماری آندومتریوز عدم باروری و زایمان تا آخر عمر است.

همچنین بانوانی که شروع قاعدگی را از سنین پایین تجربه می کنند یا یائسگی در سنین بالاتر برای آنها اتفاق می افتد بیش از دیگران در معرض بیماری آندومتریوز خواهند بود.

از دیگر فاکتورهای مهم که سبب بروز آندومتریوز میشود باید به دوره های قاعدگی کوتاه مدت اشاره کرد و معمولاً اگر دوره ها کمتر از ۲۷ روز باشد باید نسبت به این عارضه هوشیارتر باشید.

وجود هورمون آندروژن در بدن با مقدار بالا و البته داشتن شاخص توده بدنی پایین تر از حد نرمال از مهمترین فاکتورهای تاثیرگذار بر بروز آندومتریوز هستند.

البته در مورد بیماری آندومتریوز نباید سابقه خانوادگی افراد را نادیده گرفت.

اگر نزدیک ترین افراد به شخص از جمله مادر، عمه یا خواهر به بیماری آندومتریوز مبتلا باشند این افراد بیش از دیگران در معرض این اختلال رحمی قرار خواهند گرفت.

همچنین اختلال در دستگاه تناسلی و هرگونه بیماری که مانع خروج خون قاعدگی از بدن شود از مهمترین عوامل موثر بروز بیماری آندومتریوز خواهند بود.

هر کدام از این فاکتورها به تنهایی می توانند عاملی برای به وجود آمدن آندومتریوز باشند پس بهتر است که فاکتورهای خطرآفرین را شناخته و تا حد ممکن از این بیماری پیشرونده جلوگیری نمایید.

درمان بیماری آندومتریوز

خوشبختانه امروزه پزشکان روش های درمانی مختلفی را برای بهبود آندومتریوز در پیش می گیرند.

مهمترین راه و البته اولین قدم برای کنترل و درمان آندومتریوز هورمون درمانی می باشد.

به واسطه مصرف برخی از انواع هورمون ها و به تعادل رساندن هورمون های داخلی بدن چرخه قاعدگی تنظیم شده و این داروها مستقیماً باعث از بین رفتن آندومتریوز خواهند شد.

در کنار آن پزشک از داروی ضد درد استفاده کرده تا شرایط درمان را برای بیماران آسان تر کنند و درد ناشی از قاعدگی های سنگین تسکین پیدا می کند.

در مواردی که این عارضه پیشرونده و خطرناک تلقی شود پزشک با انجام جراحی تلاش می کند سلول های آندومتریوز را برداشته و تا حد ممکن بافت رحم را حفظ می کنند.

حتی اگر پزشک مجبور شود برای حفظ سلامت بدن و دیگر اندام های مجاور رحم بخش های آسیب دیده را از بدن خارج کنند این فرایند تحت شرایطی کاملاً ایمن انجام می پذیرد و متخصصان تلاش می کنند تا حد ممکن رحم و تمامی اعضای آن را حفظ کنند.